Marcel Breuer nie był tylko architektem i designerem. Był wizjonerem, który przedefiniował estetykę XX wieku. Jego prace to symfonia nowoczesności, funkcji i sztuki.
Ten węgierski artysta, zamiast trzymać się utartych ścieżek, postawił na innowacje, które wpłynęły na całe pokolenia projektantów. Jego historia to coś więcej niż tylko biografia; to opowieść o rewolucji w designie.
Z Bauhausu na światowe sceny designu
Urodzony w 1902 roku na Węgrzech, Marcel Breuer wcześnie wykazał zainteresowanie sztuką i projektowaniem. Jego edukacja nabrała tempa w słynnej niemieckiej szkole rzemiosła, sztuki użytkowej i architektury Bauhaus. Tam, pod kierunkiem Waltera Gropiusa, zdobywał umiejętności, które później zdefiniowały jego karierę. Po zamknięciu Bauhausu przez nazistów w 1933 roku, Breuer wyemigrował do Londynu, a następnie do Stanów Zjednoczonych, gdzie jego kariera nabrała międzynarodowego rozgłosu.
Rewolucja w meblarstwie: od fotela Wassily do krzeseł Cesca
Zanim jednak projektant wyjechał do Anglii, w 1925 roku wraz z całą szkołą przeniósł się do Dessau. Tam, chcąc odbywać długie wycieczki po mieście, kupił swój pierwszy rower. Jego konstrukcja, lekkość i wytrzymałość tak zaintrygowała Breuera, że postanowił wykorzystać stalowe rury do stworzenia mebla. Zakupił więc niklowane, stalowe rury, a dzięki współpracy ze miejscowym ślusarzem stworzył ramę mebla. Zamiast masywnego, tapicerowanego siedziska tradycyjnego fotela, zastosował napięte pasy materiału. Tak w 1925 roku powstał fotel B3, który zapełnił wnętrza Bauhausu. Fotel zachwycił innego nauczyciela Bauhausu – malarza Wassily’ego Kandinsky’ego i na jego cześć, fotel znany jest od prawie 100 lat jako fotel Wassily.
Kolejnym znaczącym projektem Breuera było krzesło Cesca z 1928 roku. Zastosował w nim stalową ramę i nowatorskie siatkowe siedzisko, które poprawiło komfort użytkowania i dodało elegancji.
Zarówno krzesło, jak i fotel były piękne, wygodne i praktyczne, pomimo zaskakującej na owe czasy konstrukcji.
Stoły Laccio, zaprojektowane w tym samym czasie, z ich prostą formą i czystymi liniami, są doskonałym przykładem modernistycznego podejścia do funkcjonalności i estetyki. To właśnie prostota i funkcjonalność stały się znakiem rozpoznawczym prac Breuera.
Architektoniczne majstersztyki
Breuer nie tylko projektował meble, ale także znacząco wpłynął na świat architektury. Jego projekty architektoniczne łączyły modernizm z brutalizmem. Jak to bywa w przypadku wielu wybitnych architektów, również projekty Breuera budził mieszane odczucia i skrajnie różne opinie.
W 1958 roku Marcel Breuer, współpracując z Bernardem Zehrfussem z Francji oraz Włochem Pier Luigi Nervim, stworzył jeden z ikonicznych projektów – centralę UNESCO w Paryżu. Charakterystyczny budynek, o konstrukcji przypominającej trójramienną gwiazdę. Dzięki unikalnym podporom wydaje się unosić nad ziemią. Projekt zyskał akceptację samego Le Corbusiera, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie i wpływ na architekturę modernistyczną.
Najbardziej znany, stworzony w 1966 roku projekt Whitney Museum of American Art wywołał mieszane reakcje, głównie z powodu jego surowej, brutalistycznej formy i niezwykłej fasady z jednym małym oknem, co jest nietypowe dla galerii sztuki. Jego niekonwencjonalny design, inspirowany odwróconymi sumeryjskimi zigguratami, zaskoczył zarówno krytyków, jak i entuzjastów sztuki.
Dwa lata później, Budynek Centrali United States Department of Housing and Urban Development w Waszyngtonie zyskał uznanie krytyków dzięki swojemu brutalistycznemu, monumentalnemu stylowi oraz nowatorskiej architekturze. Jego dominująca, wygięta fasada, wypełniona małymi oknami, robiła ogromne wrażenie. Mniej entuzjazmu wyrazili pracujący tam urzędnicy, narzekając na wyposażenie wnętrz, brak ergonomii i niedopracowane otoczenie.
Współpraca z marką Knoll
Mimo że Breuer nigdy bezpośrednio nie współpracował z Knollem, miał duży wpływ na tę firmę. Był mentorem Florence Knoll, gdy pracowała w biurze Waltera Gropiusa w latach 30. A i później często doradzał Knollom. To z jego polecenia Hans Knoll zatrudnił Eszter Haraszty, dyrektorkę Knoll Textiles, odpowiedzialna za wiele najbardziej pamiętnych kombinacji kolorystycznych Knoll Planning Unit. Meble Breuera dołączyły do oferty Knolla w 1968 roku. Wowczas Knoll przejął włoską firmę Gavina SpA, która wcześniej kupiła projekty Breuera.
Marcel Breuer pokazał, że design to więcej niż funkcja – to sztuka. Jego podejście do materiałów, światła i przestrzeni nadal inspiruje i zachwyca. Niezależnie od tego, czy jesteś fanem modernizmu, czy po prostu cenisz sobie piękne i funkcjonalne przedmioty, Breuer ma w swoim portfolio coś, co przyciągnie Twoje oko.
